Na posiedzeniu sejmowej Podkomisji stałej do spraw jakości kształcenia i wychowania 9 maja 2023 r. przedstawiciel ZNP, p.Edyta Książek, przedstawiła wyniki badania ankietowego w sprawie warunków pracy nauczycieli specjalistów przeprowadzonego przez ZNP. Wyniki te zostały już wczesniej przekazane sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Ministrowi Edukacji i Nauki.

Związek Nauczycielstwa Polskiego przeprowadził badanie ankietowe w sprawie warunków pracy nauczycieli specjalistów po wprowadzeniu przepisów ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (zmian dot. minimalnego wymiaru zatrudniania nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach).

Badanie zrealizowano na reprezentatywnej próbie badawczej. Pytania dotyczyły między innymi wymiaru zatrudnienia, czasu pracy, dostępności doskonalenia, wyposażenia w narzędzia do przeprowadzania badań diagnostycznych. Poproszono o wskazanie źródeł najczęściej występujących problemów, ankietowani mieli też możliwość zgłoszenia własnych spostrzeżeń i uwag. (...)

więcej: https://znp.edu.pl/sejmowe-komisje-o-sprawach-nauczycieli-specjalistow-i-logopedow/

treść: 2023.05.10. wyniki badania ankietowego ZNP.pdf [965.4Kb]

===========================================

Wyniki badania ankietowego
w sprawie warunków pracy nauczycieli specjalistów

Wobec narastających problemów sygnalizowanych przez nauczycieli specjalistów (pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych) - Związek Nauczycielstwa Polskiego przeprowadził w listopadzie br. badanie ankietowe w sprawie warunków pracy tych nauczycieli.

Naszym celem było zdiagnozowanie aktualnej sytuacji i skali problemów występujących wśród tej grupy nauczycieli. Wyniki badania przekazane zostaną sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Ministrowi Edukacji i Nauki.

W badaniu ankietowym wzięło udział 3302 nauczycieli specjalistów zatrudnionych w szkołach i placówkach z terenu całego kraju.

Pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety dotyczyły między innymi wymiaru zatrudnienia, czasu pracy, dostępności doskonalenia, wyposażenia w narzędzia do przeprowadzania badań diagnostycznych. Zwróciliśmy się o wskazanie źródeł najczęściej występujących problemów. Ponadto, ankietowani mieli możliwość zgłoszenia własnych spostrzeżeń.

Analiza wyników badania ujawnia braki w zatrudnieniu nauczycieli specjalistów. W 21,7% szkół i placówek nie zatrudniono pedagoga, 30,7% - pedagoga specjalnego, 32,9% - psychologa, 33,1 - logopedy i 65% - terapeuty pedagogicznego.

Zatrudnienie na ww. stanowiskach, uwzględniające wymiar zatrudnienia (pełny/niepełny), kształtuje się w następujący sposób:

• pedagog - 56,8% pełny wymiar/21,5% niepełny wymiar,
• pedagog specjalny - 22,5% pełny wymiar/46,8% niepełny wymiar,
• psycholog - 29,6% pełny wymiar/37,5% niepełny wymiar,
• logopeda - 30,9% pełny wymiar/36% niepełny wymiar,
• terapeuta pedagogiczny - 13,1% pełny wymiar/21,9% niepełny wymiar.

23,2% respondentów stwierdziło, że w ich szkołach i placówkach od 1 września 2022 r. zmniejszony został wymiar zatrudnienia nauczycieli specjalistów - w przypadku nauczyciela pedagoga o 59,6%, psychologa - 31,9%, logopedy - 33,5%, terapeuty pedagogicznego - 23,8%.

60% proc, uczestników badania wskazało, że zakres realizowanych przez nich zadań poza pensum zwiększył się. 49,4% respondentów nie jest w stanie zrealizować wszystkich zadań w ramach 40-godzinnego czasu pracy. W przypadku pedagogów specjalnych należy zwrócić uwagę na realizowanie w ramach pensum - zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych w wymiarze powyżej 10 godzin, także w sytuacji zatrudnienia nauczyciela w niepełnym wymiarze czasu pracy, co oznacza że nauczyciele ci przekraczają obowiązujące ich normy czasu pracy.

Szkoły i placówki nie są wyposażone w narzędzia do przeprowadzania badań diagnostycznych dzieci i młodzieży - potwierdza to aż 72,6% badanych.

65,3% nauczycieli specjalistów uczestniczących w badaniu nie ma dostępu do pomocy metodycznej, a 20,1% stwierdziło brak możliwości skorzystania z bezpłatnych form doskonalenia zawodowego.

Według respondentów źródłem problemów występujących w ich pracy zawodowej jest:

• duża liczba tworzonych dokumentów - zbyt obszerne procedury biurokratyczne (83,2%),
• niedostateczne wyposażenie w specjalistyczny sprzęt (58,0%),
• zbyt mała liczba zatrudnionych w szkole specjalistów (33,7%),
• niedostateczna współpraca z rodzicami uczniów wymagających szczególnej pomocy (32,9%),
• mała dostępność do bezpłatnych form doskonalenia zawodowego (30,2%),
• brak wsparcie metodycznego (29,1%),
• niedostateczna współpraca z innymi nauczycielami (17,4%),
• brak wsparcia ze strony nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora szkoły/placówki (14,35%),
• brak wsparcie ze strony nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratora oświaty (12,6%).

Ponadto, zgłoszone przez respondentów problemy dotyczyły m. in.:

• niskich płac,
• zastępstw za nieobecnych nauczycieli (bezpłatnych), ich duża liczba uniemożliwia realizację własnych zadań,
• zbyt dużego obciążenia obowiązkami,
• braku gabinetów do prowadzenia zajęć,
• wykorzystywania prywatnego sprzętu do pracy zawodowej,
• niskiej jakości szkolnych komputerów i problemów z internetem,
• braku dostępności specjalistów, konsultacji lekarskich, superwizji zewnętrznej,
• pracy z dziećmi obcojęzycznymi,
• łączenia w grupy uczniów z różnymi rodzajami dysfunkcji, na zajęciach specjalistycznych (brak środków finansowych),
• wzrostu sytuacji stresogennych,

Wnioski z badania:

1. Konieczność zwiększenia zatrudnienia nauczycieli specjalistów i monitorowanie sytuacji w tym zakresie (zatrudnienie powinno być adekwatne do potrzeb).

2. Kontrolowanie przez PIP i SIP norm czasu pracy nauczycieli specjalistów.

3. Weryfikacja zakresu zadań realizowanych przez nauczycieli specjalistów (powołanie grupy roboczej w ramach Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty).

4. Zwiększenie nakładów finansowych za wyposażenie szkół i placówek w narzędzia diagnostyczne i specjalistyczny sprzęt także komputerowy.

5. Zwiększenie zatrudnienia nauczycieli metodyków i możliwości korzystania przez nauczycieli specjalistów z bezpłatnych form doskonalenia zawodowego.

6. Większe wsparcie ze strony nadzoru pedagogicznego.

7. Podjęcie przez Ministerstwo Edukacji i Nauki zdecydowanych działań w zakresie odbiurokratyzowania pracy szkoły, w tym pracy nauczycieli specjalistów.

Warszawa, grudzień 2022 r.