Publikacje:

foldery do pobrania

 
Jolanta Panasiuk
Logopedia dziś - wczoraj - jutro
Agnieszka Ciesielska
Zmiany w funkcjonowaniu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych - od 2022 r.
Milena Stasiak
Wykaz standaryzowanych narzędzi diagnostycznych stosowanych w diagnozie logopedycznej.
Milena Stasiak
EDL. Materiały profilaktyczne: rozwój mowy małego dziecka
zobacz wszyskie publikacje
Giełda pracy:
Gdzie studiować:

Wybierasz się na studia?
Sprawdź listę uczelni!

 

autor: dr Krzysztof Szamburski
Niepłynność mówienia jako zaburzenie komunikacji.

 

dr Krzysztof Szamburski

Niepłynność mówienia jako zaburzenie komunikacji

Istnieją różne rodzaje niepłynności mówienia i można je rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Niektóre przejawy braku płynności uznaje się za normalne, inne za patologiczne. Ale czym jest niepłynność mówienia z punktu widzenia komunikacji? Czy każda niepłynność mówienia jest zaburzeniem komunikacji, czy tylko ta patologiczna? A jeżeli prawdziwe jest twierdzenie, że przynajmniej niektóre płynności są zaburzeniem komunikacji, to należy zastanowić się, na jakim poziomie? Mówiąc precyzyjniej, czy są to zaburzenia kompetencji, czy raczej sprawności? A jeżeli i kompetencji i sprawności, to których w zależności od rodzaju niepłynności? W poniższym tekście zostanie podjęta próba odpowiedzi na zadane pytania. Ale najpierw należy opisać rodzaje niepłynności mówienia.

Zaburzenia płynności mówienia

Niezachowanie płynności mówienia przydarza się niejednokrotnie wielu ludziom. Częściej mówimy niepłynnie, gdy jesteśmy zestresowani, zagniewani, rozkojarzeni czy zmęczeni. Ludzie różnią się wymownością czy swadą, jedni są bardziej elokwentni, inni mniej. Dlatego niepłynne mówienie nie jest w większości przypadków stanem patologicznym, nie świadczy o chorobie ani nie jest jej objawem.
Zdarza się jednak, że nagromadzenie różnych objawów jest tak duże, że wahamy się a często nie mamy wątpliwości, że zaburzenia mają charakter patologiczny. Zanim się jednak zajmiemy patologią, trochę o samej naturze pojęcia płynności mówienia.
Terminy pokrewne płynności mówienia to swada, elokwencja czy potoczystość . Mówi się także o sprawności i biegłości mówienia. Niektóre z tych terminów mają antonimy, inne nie.  
zakres pojęciowy poszczególnych terminów jest trochę inny. Opisane zdolności czy umiejętności w wysławianiu się często świadczą o stopniu opanowania języka ojczystego lub obcego, charakteryzują tak zwaną inteligencję werbalną czy też określają charyzmę polityka. Jednak w logopedii i pokrewnych naukach używa się terminu płynność mówienia. A właściwie ważniejszy jest antonim tego wyrazu czyli niepłynność mówienia. W następnych partiach rozdziału będziemy używali tego ostatniego określenia. Odpowiednik angielski to disfluency lub a fluency disorder.

Rodzaje płynności - niepłynności mówienia
Pierwszy podział obejmuje płaszczyznę wypowiedzi i można wyróżnić niepłynność:

  • Semantyczną
  • Leksykalną
  • Gramatyczną
  • Sylabową
  • Dźwiękową

Niepłynność semantyczna świadczy o jakości procesów myślowych i pamięciowych. Obejmuje ona pierwszy etap formowania wypowiedzi, to znaczy etap ideacji. Następuje wtedy uświadomienie treści komunikatu, który ma zostać przekazany. Według Łurii (1959) jest to odczucie przez podmiot potrzeby przekazania własnych myśli i idei otoczeniu. Z kolei według Skinnera  jest to potrzeba nawiązania kontaktu ze społecznym środowiskiem w celu osiągnięcia jakiejś wartości. Według Damasio  nasz mózg tworzy mapy neuronalne a te z kolei są odbierane czy przetwarzane przez umysł (jaźń) na obrazy umysłowe. Obrazy te obejmują całokształt życia psychicznego człowieka. Dotyczą zarówno świata zewnętrznego jak i wewnętrznego, faktów i uczuć. Myślimy więc obrazami i muszą one zostać zamienione na słowa, frazy i dłuższe wypowiedzi, aby o tych stanach poinformować innych ludzi.
Niepłynność leksykalna, jak nazwa wskazuje, dotyczy wyrazów. Znaczenie słowa w rozwoju mowy dziecka ma charakter wyjątkowy. Wyraz pojawia się na przełomie I i II roku życia dziecka. Dlatego II rok życia dziecka nazywamy okresem wyrazu albo sygnału jednoklasowego, wypowiedzenia jednoczłonowego, pseudozdania czy wyrazu - zdania. Od słowa rozpoczyna się komunikacja werbalna w prawdziwym tego słowa znaczeniu. Przyczyny niepłynności leksykalnej mogą być wielorakie. Dlatego towarzyszą różnym zaburzeniom rozwojowym. Mogą wynikać ze zbyt małego zasobu słów ale także z problemów z pamięcią, wynikających z amnezji, czy trudności w podjęciu decyzji, jakiego słowa użyć. Niepłynność leksykalna objawia się przerwami w mówieniu, wypełnionymi często embolofrazjami. Bywa, że występują zwroty retardacyjne.
Niepłynność gramatyczna związana jest z nieznajomością dwóch kategorii gramatycznych - fleksji i składni. Przyczyny niepłynności gramatycznej mogą być różnorodne. Może występować u ludzi zdrowych, szczególnie, gdy próbują oni mówić w sposób inny niż na co dzień i używają zwrotów i form językowych, których nie opanowali w sposób czynny. Występują wtedy gramatyczne błędy, powtórzenia, przerwy czy wtrącenia. W patologii mowy niepłynność gramatyczna występuje właściwie we wszystkich zaburzeniach, szczególnie w afazji, ponieważ dochodzi tam do rozchwiania systemu językowego .
Niepłynność sylabowa występuje stosunkowo często w normalnej mowie, szczególnie w sytuacji stresu komunikacyjnego. Mówiąc inaczej, wszyscy w pewnych momentach jej doświadczamy. Jednak u pewnych jednostek pojawia się ze szczególną częstotliwością i wtedy możemy już mówić o patologii płynności mówienia. Sylaba to najmniejsza niezależna jednostka fonetyczna . W językach niesylabicznych (m.in. j. polski) sylaba nie stanowi elementu funkcjonalnego - jej funkcją jest segmentacja wypowiedzi, ułatwiająca artykulację i percepcję. Sylaba to określona rytmizacja ciągu segmentów polegająca na manipulacji siłą głosu oraz czasem trwania segmentów. Ma to charakter skonwencjonalizowany.
Sylabą można by nazwać odcinek mowy zawarty między dwoma spadkami intensywności z zaznaczeniem szczytem intensywności.
Wyróżnia się 2 typy sylab
1. sylaby otwarte - kończą się samogłoską
ma - ma, ta - ta,
2. sylaby zamknięte - kończą się spółgłoską
trud - ność

Niepłynność dźwiękowa dotyczy głosek. Głoska to najmniejszy element dźwiękowej formy wypowiedzi , charakteryzujący się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych. Każda głoska jest fizyczną realizacją jakiegoś fonemu, który może mieć więcej niż jedną realizację. Wyróżnia się trzy fazy głoski: następ (przygotowanie), szczyt (przyjęcie przez narządy mowy pozycji właściwej danej głosce) i zestęp (powrót do pozycji neutralnej).


Zaburzenia mowy a niepłynności mówienia

Zaburzenia mowy wg. Leona Kaczmarka  dotyczą:

  • Treści
  • Formy językowej
  • Substancji fonicznej (dźwiękowej) w płaszczyznach:

-    Suprasegmentalnej
-    Segmentalnej

  • W ramach treści można mówić o płynności - niepłynności semantycznej oraz leksykalnej. W ramach formy językowej wyróżnić należy płynność - niepłynność gramatyczną. Płaszczyzna suprasegmentalna to iloczas (rytm mowy), akcent wyrazowy, logiczny, intonacja oraz mówienia.

Mowę płynną cechować będzie zgodność z wymogami prozodycznymi danego języka a niepłynność brak tej zgodności. Na poziomie płaszczyzny segmentalnej, to znaczy dźwiękowej można mówić o płynności lub niepłynności sylabowej bądź głoskowej. W tabeli nr 1 pokazano rodzaje niepłynności na różnych płaszczyznach w sposób poglądowy.

Tabela nr 1. Płaszczyzna zaburzeń a rodzaj niepłynności mówienia

Płaszczyzna

Rodzaj niepłynności

Treść

Semantyczna i leksykalna

`

Forma

Gramatyczna (fleksyjna i syntaktyczna)

Suprasegmentalna

Substancja

Segmentalna

Zgodność lub brak z wymogami prozodycznymi danego języka

Sylabowa i głoskowa


źródło: opracowanie własne

Wydaje się, że warto w tym miejscu wyjaśnić, co to jest prozodia wypowiedzi? Otóż prozodia (gr. prosodia = pieśń z akompaniamentem) dyscyplina zajmująca się brzmieniowymi właściwościami języka, akcentem, iloczasem i intonacją oraz ich rolą w organizowaniu wypowiedzi.
Akcent (łac. accentus = nacisk) - wyróżnienie za pomocą środków fonetycznych sylaby na tle innych sylab w obrębie wyrazu lub zestroju akcentowego.
Intonacja (łac. intonare = zabrzmieć) - zmiany wysokości tonu wyodrębniające i różnicujące pewne segmenty w obrębie strumienia mowy.
Iloczas - prozodyjny sposób różnicowania głosek lub sylab ze względu na długość ich trwania. Opozycja między elementami długimi i krótkimi może służyć różnicowaniu znaczeń wyrazów, a także stanowić podstawę rytmizacji wierszowej.

Zaburzenia płynności mówienia występują czy towarzyszą różnym zaburzeniom mowy. W tabeli numer 2 powiązano zaburzenia płynności mowy na różnych płaszczyznach z konkretnymi zaburzeniami mowy.



Tabela nr 2 Rodzaje niepłynności występujące w różnych chorobach i zaburzeniach rozwojowych

Rodzaj niepłynności

Zaburzenie rozwojowe (jednostka chorobowa)

Semantyczna

Schizofrenia i inne choroby psychiczne z zaburzeniami myślenia, upośledzenie umysłowe, giełkot

Leksykalna

Afazja, schizofrenia i inne choroby psychiczne z zaburzeniami myślenia, upośledzenie umysłowe, opóźniony rozwój mowy, giełkot, fizjologiczna niepłynność mówienia

Gramatyczna

Afazja, schizofrenia i inne choroby psychiczne z zaburzeniami myślenia, upośledzenie umysłowe, opóźniony rozwój mowy, giełkot, fizjologiczna niepłynność mówienia,

Sylabowa

Afazja, schizofrenia i inne choroby psychiczne z zaburzeniami myślenia, upośledzenie umysłowe, opóźniony rozwój mowy, giełkot, fizjologiczna niepłynność mówienia, jąkanie

Dźwiękowa

Jąkanie


źródło: opracowanie własne


Można wyróżnić drugi sposób podziału niepłynności mówienia na :

  • Niepłynność normalną i
  • Niepłynność patologiczną

Fizjologiczna niepłynność mówienia

Można także, szczególnie w dawniejszej literaturze spotkać się z terminami: jąkanie fizjologiczne lub jąkanie rozwojowe. Jest to zaburzenie płynności mówienia występujące u dzieci w okresie ich najbardziej intensywnego rozwoju językowego, to znaczy w przedziale wieku: 2 - 5. Uważa się powszechnie, że występuje u wszystkich dzieci, ale z bardzo różną intensywnością.  U pewnych dzieci zjawisko to przebiega tak łagodnie, że jest prawie niezauważalne, istnieje jednak grupa dzieci, u których fizjologiczna niepłynność mówienia jest tak duża, że budzi uzasadniony niepokój rodziców, że jest to u ich dziecka początek jąkania. Takich dzieci jest nawet kilkanaście procent.

Patologiczna niepłynność mówienia

Wyróżniamy dwa rodzaje patologicznej niepłynności mówienia:

  • Jąkanie
  • Giełkot

Wyróżnia się w literaturze angielskojęzycznej trzy rodzaje jąkania:
1.    jąkanie nabyte w dwóch postaciach

  • jąkanie o podłożu neurologicznym
  • jąkanie o podłożu psychologicznym oraz

1.    jąkanie rozwojowe

Jąkanie neurologiczne

Cechą charakterystyczną są neurologiczne zmiany ośrodkowego układu nerwowego, które powstają pod wpływem traumatycznego czynnika (np.: zranienie głowy, wylew, nowotwór mózgu, nadużywanie leków, używanie substancji odużających). Dla takiego jąkania używa się także określenia - jąkanie neurogeniczne.

Jąkanie psychologiczne
Cechą charakterystyczną jest przeżycie przez podmiot silnego stresu lub konfliktu emocjonalnego. Może być ono na przykład skutkiem rozwodu rodziców lub śmierci któregoś z nich a także innych gwałtownych zdarzeń, np. wypadku komunikacyjnego, silnego przestrachu.
Jąkanie rozwojowe
Nazwa angielska tego typu jąkania to developmental stuttering lub idiopathic stuttering. Najczęściej pojawia się ono u dziecka w wieku przedszkolnym czyli w okresie, gdy intensywnie rozwija się jego mowa. W tym okresie u znacznej grupy dzieci mowa może być niepłynna i zjawisko to, zwane fizjologiczną niepłynnością mówienia, samoistnie zanika.
Rozróżnienie fizjologicznej niepłynności mówienia i jąkania rozwojowego bywa kłopotliwe. Najważniejsze różnice przedstawiono w tebeli nr 3.




Tabela nr 3. Różnicowanie FNM i JR

Fizjologiczna niepłynność mówienia (FNM)

Jąkanie rozwojowe (JR)

Jak nazwa wskazuje, FNM nie jest zaburzeniem, ale zjawiskiem rozwojowym. Należy jednak podkreślić, iż nie występuje nagminnie. Objawy niepłynności zauważają u swoich dzieci tylko ok. 16% matek.

Jąkanie rozwojowe jest zaburzeniem mowy. Nazwa rozwojowe (developmental) oznacza, że rozwija się i odgrywa coraz bardziej patologiczną rolę w przystosowaniu podmiotu do funkcjonowania w sytuacjach komunikacyjnych.

FNM nie ma charakteru spastycznego.

Zdarza się częściej na słowach pomocniczych, np.: przyimkach.

Często nie jest uświadomiona.

JR może mieć charakter spastyczny, choć nie musi.

Zdarza się na wszystkich słowach.

Szybko zostaje uświadomione.

W rodzinach tych dzieci raczej nie występuje jąkanie.

Rozwój ich mowy najczęściej nie jest opóźniony.

W rodzinach tych dzieci jąkanie zdarza się.

Rozwój ich mowy bywa opóźniony.

Z reguły, w stosunku do rówieśników, nie są nadwrażliwe emocjonalnie.

Nie mają problemów z hamowaniem swoich zachowań werbalnych.

Najczęściej poród przebiega prawidłowo.

Właściwie wszystkie są nadwrażliwe emocjonalnie.

Mają duże problemy z hamowaniem zachowań werbalnych.

Często podczas porodu są nie dotlenione.


źródło: opracowanie własne

Giełkot czyli mowa bezładna

Drugim patologicznym zaburzeniem mowy jest giełkot. Giełkot.- inaczej: mowa bezładna, trzepotanie mowy, dawniej tachyfemia (ang. cluttering),  podobnie jak jąkanie, jest zaburzeniem płynności mówienia ale obydwa te zjawiska różnią się charakterem . Giełkot jest zaburzeniem mowy charakteryzującym się jego nieświadomością, małym zakresem. Równocześnie giełkot jest zaburzeniem procesów myślowych programujących mowę, wynikającym z dziedzicznych predyspozycji. Mowa bezładna oddziałuje na wszystkie sfery związane z komunikacją: na pisanie, czytanie poczucie rytmu, akcentowanie logiczne czy wyrazowe. Wpływa też na zwykłe zachowanie nie związane z werbalnym komunikowaniem się. Nie ustalono dotychczas przyczyn giełkotu. Uważa się, że przyczyny mogą być różne, somatyczne, psychiczne lub nawykowe. Uważa się powszechnie, że giełkot spowodowany jest uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego używa się także nazwy Centralne Zaburzenie Mowy (Central Language Imbalance), wprowadzonej przez Weissa ponad pięćdziesiąt lat temu
Inaczej, niż w jąkaniu, giełkot jest powszechnie kojarzony z trudnościami z wyższymi poziomami językowego wyrażania, artykulacji, rytmu, konsystencji tempa mowy, Występuje różnica zdań, które z tych cech są wymagane, czyli muszą wystąpić, aby zdiagnozować mowę bezładną. Giełkot może być skojarzony także z zaburzeniami czytania i pisania.
Giełkot jest zaburzeniem płynności mówienia spokrewnionym z jąkaniem, lecz różniącym się od niego. Obecnie nie ma danych, które byłyby podstawą stworzenia jednoznacznej definicji giełkotu. Badania dla stworzenia bazowej definicji muszą być kontynuowane. Giełkot jest prawdopodobnie zawiera jeden lub więcej następujących kluczowych elementów:

  • zaburzenia uwagi, zakłóceniem percepcji, artykułowania i formułowania wypowiedzi.
  • nienormalnie szybkie tempo mowy
  • niekontrolowane wybuchy szybkiego tempa mowy
  • gwałtownie zmieniające się tempo mowy
  • zmniejszoną zrozumiałość należąca do (overcoarticulation) i niewyraźna artykulacja
  • zaburzenia w planowaniu językowym
  • większa od oczekiwanej liczba niepłynności
  • dźwięki mowy są "szarpane"


Podsumowując, oprócz cech wyżej wymienionych, osoby z giełkotem charakteryzują się brakiem świadomości jakiegokolwiek zaburzenia własnej mowy czy języka a także kiepskimi umiejętnościami organizacji i słabą pamięcią. Proponuje się wprowadzenie terminu spektrum giełkotu dla opisu osób, spełniających tylko częściowo kryteria diagnostyczne
Bardzo charakterystyczne jest także, że w giełkocie, w odróżnieniu od jąkania, brak jest reakcji na zmiany sposobu mówienia: na przykład z użyciem metronomu i echokorektora, podczas śpiewania czy przy zastosowania spowolnionego mówienia. Mowa często przy zastosowaniu powyższych modyfikacji pogarsza się a nie polepsza. Zachodzi więc zjawisko odwrotne niż w jąkaniu, przy którym poprawa jest często natychmiastowa. Świadczy to o zupełnie innym patomechanizmie powstawania mowy bezładnej. Osoby z giełkotem charakteryzują się także innymi cechami osobowości niż te z jąkaniem rozwojowym.

Powyżej scharakteryzowano różne zaburzenia płynności mówienia. Stwierdzono, że niektóre współwystępują z innymi zaburzeniami mowy, inne nie. Często mają charakter niepłynności normalnej ale także występują niepłynności patologiczne. Jest to jąkanie i giełkot. I w charakterystyce tych patologicznych należy szukać zaburzeń komunikacji. Oczywiste jest, że wszystkie rodzaje niepłynności towarzyszące innym nieprawidłowością mowy mogą wzmagać zaburzenia komunikacji (patrz tabela nr 2). Ale należy zdawać sobie sprawę, że w tych przypadkach są one jedynie dopełnieniem tych innych zaburzeń mowy i to właśnie te ostatnie są główną przyczyną zaburzeń komunikacji. W przypadku giełkotu i jąkania jest inaczej. Tutaj niepłynność ma znaczenie podstawowe. Jaki więc charakter ma spowodowane giełkotem i jąkaniem zaburzenie komunikacji?
Przed próbą odpowiedzi na to pytanie należy scharakteryzować pojęcie komunikacji językowej. Jednostka w celu dobrania odpowiednich struktur językowych do potrzeb swej wypowiedzi, sytuacji i odbiorcy angażuje własne możliwości poznawcze, emocjonalne i społeczne. Od poziomu integracji tych możliwości zależy efektywność komunikacji. O sprawności porozumiewania się decyduje więc nie tylko kompetencja językowa, ale także kompetencja komunikacyjna.
Aby człowiek mógł uczestniczyć w komunikacji językowej musi mieć do dyspozycji pewnego rodzaju kompetencje i sprawności . Kompetencje te wzajemnie się warunkują, tak, że kompetencje, które są wiedzą, nie mogą się pojawić w umyśle ludzkim bez określonych sprawności. Pewne sprawności zaś, przynajmniej te, które przyjmują postać realizacyjnych umiejętności, nie ujawnią się bez nabytej wcześniej kompetencji.
Kompetencja językowa - nieuświadomiona wiedza na temat budowania zdań gramatycznie poprawnych i sensownych. Warunkuje ją opanowanie systemu (kodu) językowego na jego trzech poziomach: fonologicznym, morfologicznym i składniowym. System językowy jest zbiorem znaków i zespołem reguł gramatycznych, które pozwalają ze znaków prostych budować znaki złożone, tj. zdania gramatycznie poprawne - zatem znajomość systemu językowego jest kompetencją językową. Według teorii generatywno - transformacyjnej Chomsky'ego kompetencja językowa to wiedza o abstrakcyjnych regułach językowych, które wyznaczają zarówno budowanie wypowiedzi jak i odbiór (rozumienie).
Chomsky w pojęciu kompetencji językowej zawarł 4 następujące idee:

  • kreatywność (zdolność tworzenia nieskończonego zbioru zdań ze skończonego zbioru elementów językowych oraz umiejętność tworzenia nowych zdań spójnych z sytuacjami nowymi dla mówiącego),
  • gramatyczność (ujawniająca się w procesie budowania zdań poprawność formalna - znajomości syntaktycznych reguł języka oraz poprawność znaczeniowa - znajomość leksyki i reguł łączenia wyrazów ze sobą),
  • akceptabilność (zdolność rodzimego użytkownika języka do uznawania wypowiedzi za poprawną, tj. zgodną z obowiązującą normą),
  • interioryzacja (proces nieuświadamianego opanowywania ojczystego języka).


Kompetencja komunikacyjna - wiedza na temat użycia języka w grupie społecznej. Jest to umiejętność zachowania się językowego:

  • w różnych układach (zależnych od społecznej pozycji nadawcy i odbiorcy, rodzaju kontaktu: oficjalny - nieoficjalny, od trwałości kontaktu), które narzucają konieczność realizowania rozmaitych ról społecznych;
  • w określonych sytuacjach użycia języka, wpływających na kształt i rodzaj
  • wypowiedzi (liczba rozmówców, czas i miejsce rozmowy, temat rozmowy, kanał przekazu informacji, gatunek wypowiedzi);
  • w zależności od celu wypowiedzi;
  • w zależności od emocjonalnej, informacyjnej i modalnej funkcji wypowiedzi oraz od funkcji działania.

Obok kompetencji S. Grabias  wyróżnia dwa typy sprawności:

  • sprawności percepcyjne - pozwalające na opanowanie kompetencji (językowej, komunikacyjnej, kulturowej) - słuch fizyczny, fonematyczny, muzyczny;
  • sprawności realizacyjne - wykorzystujące w procesie komunikacji i poznawaniu rzeczywistości zdobyte kompetencje; wśród sprawności realizacyjnych wymienić należy:

grupę sprawności systemowych - fonologicznych, morfologicznych, leksykalnych, składniowych - tworzą one umiejętności budowania sensownych, poprawnych gramatycznie zdań;
grupę sprawności komunikacyjnych - chodzi o sprawności społeczne, sytuacyjne, pragmatyczne, które tworzą umiejętności realizowania ról społecznych, budowania zdań adekwatnych do sytuacji i realizowania zamierzonych intencji.

Jak kompetencje mają się do jąkania i giełkotu? Wydaje się, że różnice są bardzo charakterystyczne. W giełkocie zaburzony jest system językowy czyli nie została do końca wykształcona kompetencja językowa. Dlatego wypowiedzi tych osób są niestaranne i niegramatyczne. Ale jednocześnie źle funkcjonuje także kompetencja komunikacyjna. Osoby z giełkotem często nie potrafią dostosować się do komunikacyjnej sytuacji. Poza tym nie dostosowują swojej wypowiedzi do jej celu. Są złymi słuchaczami. Mają tendencję do rozwlekłych wypowiedzi. Nie różnicują swoich zachowań werbalnych do społecznej pozycji słuchacza, czasu i miejsca rozmowy. Zaburzone są także sprawności percepcyjne, np. poczucie rytmu, co bardzo przeszkadza w terapii oraz sprawności systemowe, co wynika z niewykształconej kompetencji językowej.
W jąkaniu kompetencja językowa nie jest naruszona. Zdania są formułowane starannie i prawidłowo. Nie jest naruszona także kompetencja komunikacyjna. Jąkające się osoby są w stanie dostosować się do sytuacji, typu odbiorcy czy rodzaju wypowiedzi. Zaburzona jest natomiast realizacja wypowiedzi, czyli sprawności realizacyjne. Natomiast przy długotrwałym jąkaniu zaburzeniu mogą także ulec sprawności sytuacyjne, pragmatyczne i społeczne. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest wycofywanie się osób jąkających z życia społecznego i wynikający stąd brak treningu.

Podsumowanie.
W artykule starano się scharakteryzować zaburzenia płynności mówienia i zróżnicować je na normalne i patologiczne. Następnie dokonano próby oznaczenia, które z tych niepłynności prowadzą do zaburzenia komunikacji. Stwierdzono, że jest to jąkanie i giełkot. W ostatnich partiach materiału podjęto próbę określenia, czy niepłynności te wynikają z braku kompetencji czy też niewykształcenia się określonych sprawności.

 
Reklama:

 
Internetowa poradnia:

Pytania zadawane najczęściej...

 
Opieka logopedyczna w przedszkolu
Programy użyteczne w gabinecie logopedycznym
Nagrywanie wad wymowy
Forum dyskusyjne:
Newsletter:

W pole poniżej wpisz swój adres e-mail aby otrzymywać od nas najnowsze informacje.

 
 
 
 
 
 
Wsparcie techniczne: virtualmedia.pl
O nas   |   Certyfikat logopedy   |   DBDL   |   Rekomendacje   |   Linki   |   Kontakt
 

Informujemy, że wszystkie Twoje dane są chronione uwzględniając aktualne przepisy RODO. Korzystamy również z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym.
Administrator Danych, Polityka Prywatności.