źródło: https://www.rynekzdrowia.pl/Prawo/Logopedzi-nie-chca-byc-w-ustawie-o-17-zawodach-Chca-odrebnej-regulacji-i-wysluchania-w-Sejmie,245405,2.html

09 maja 2023 06:00

Logopedzi nie chcą być w ustawie o 17 zawodach.
Chcą odrębnej regulacji i wysłuchania w Sejmie

autor: Piotr Wróbel

Na dzisiaj - 9 maja - zaplanowano pierwsze czytanie w sejmowej Komisji Zdrowia projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych. Logopedzi protestują przeciwko dotyczącym ich zapisom w tym projekcie i złożyli wniosek o wysłuchanie na posiedzeniu Komisji. Milena Stasiak, przewodnicząca Polskiego Związku Logopedów mówi Rynkowi Zdrowia wprost: - Chcemy odrębnej ustawy dotyczącej zawodu logopedy.

Logopedzi chcą odrębnej ustawy regulującej ich zawód

Piotr Wróbel, Rynek Zdrowia: Przedstawiciele logopedów chcą być obecni podczas pierwszego czytania projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, we wtorek 9 maja, na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia...

Milena Stasiak, przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Związku Logopedów: Po raz trzeci złożyliśmy wniosek o wysłuchanie wg procedury lobbingowej, ale nie otrzymaliśmy dotychczas zaproszenia do udziału w posiedzeniu. Nadal mamy nadzieję na zaakceptowanie wniosku przez przewodniczącego Komisji Zdrowia.

Będziemy wnioskować o wyłączenie logopedów z projektu ustawy. Uważamy, że tylko odrębna ustawa o zawodzie logopedy i samorządzie zawodowym logopedów może uwzględnić interdyscyplinarną specyfikę funkcjonowania zawodowego logopedów.

Petycję Polskiego Związku Logopedów o opracowanie osobnej ustawy dla logopedów poparło 108 000 osób. Takie samo stanowisko prezentuje Polskie Towarzystwo Logopedyczne, Ogólnopolskie Porozumienie Środowisk Naukowych czy Ogólnopolski Protest Logopedów, do którego akces zgłosiło ponad 11 tysięcy osób.

Od czasu przedstawienia projektu ustawy środowisko logopedów prowadziło kolejne rozmowy w Ministerstwie Zdrowia. Ministerstwo sygnalizowało możliwość zmian w ustawie?

Według mojej wiedzy MZ rozmawiało z przedstawicielami środowiska logopedów na etapie zakończenia procedowania ustawy. Co do finału rozmów z PZL zgodziliśmy się, że zarówno Związkowi jak i MZ zależy na uregulowaniu formalno-prawnym zawodu logopedy. Natomiast różnimy się co do sposobu tej regulacji.

PZL oraz zrzeszone środowiska logopedyczne nie akceptują odkładania na nieokreśloną przyszłość opracowania osobnej ustawy dla logopedów. Obecny projekt dzieli logopedów. Jest dostosowany do wąskiej grupy przedstawicieli naszego zawodu - około 12 proc. logopedów pracujących w publicznych placówkach ochrony zdrowia i gabinetach medycznych. Wśród tej grupy też są osoby, które nie akceptują takiego tymczasowego rozwiązania.

Nam zależy na odrębnej ustawie dotyczącej zawodu logopedy, która opisze warunki wykonywania zawodu dla wszystkich logopedów, niezależnie od tego, gdzie pracują.

"Taki przekaz obraża logopedów"

Dlaczego Polski Związek Logopedów uważa, że ustawa realizuje tylko interesy grupy logopedów zatrudnionych w placówkach medycznych?

Większość logopedów pracuje po kilka godzin w placówce edukacyjnej, medycznej i prowadzi działalność gospodarczą, wykonując swój zawód według takich samych standardów postępowania logopedycznego.

Funkcjonuje bardzo nieliczna grupa logopedów, która dostrzega partykularne korzyści w ramach obecnie procedowanego projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych. W naszej opinii są to głównie neurologopedzi ze specjalizacją medyczną w dziedzinie neurologopedii, którą od 2006 roku uzyskało tylko 61 osób, z uwagi na ograniczony dostęp do uzyskania tej specjalizacji.

Surdologopedzi oraz neurologopedzi, którzy nie mogli uzyskać specjalizacji medycznej z powodu innego niż medyczny podmiotu zatrudnienia, świadczą usługi we wszystkich podmiotach i nie akceptują projektu, który odebrałby im nabyte prawo do posługiwania się tytułem.

Trudno zrozumieć logopedom bez specjalizacji medycznej lub pracującym dotąd poza ochroną zdrowia dlaczego w gabinetach prywatnych albo w placówkach edukacyjnych mieliby udzielać tylko porad, a nie prowadzić terapii, co zakłada projekt MZ. Ci logopedzi - według projektu ustawy - mogą prowadzić gabinety, ale bez prawa do udzielania świadczeń medycznych.

Obecnie wszyscy logopedzi zgodnie z posiadanymi w ramach wykształcenia kwalifikacjami wykonują takie same czynności, czyli diagnozę, terapię i profilaktykę, niezależnie od miejsca w którym pracują - zarówno w placówkach medycznych, jak i niemedycznych.

Uważamy, że logopedzi mają odpowiednie przygotowanie, a w gabinetach są warunki do udzielania pomocy zgodnie ze standardami postępowania logopedycznego, w tym wyposażenie w standaryzowane narzędzia do diagnozy i różnorodne pomoce niezbędne dla pracy terapeutycznej z pacjentem z szerokim spektrum zaburzeń i trudności w mówieniu.

Pojawia się taka narracja, że projekt ustawy medycznej pozwoli na dostęp do logopedów w pełni kwalifikowanych tylko w placówkach medycznych. Taki przekaz obraża logopedów i deprecjonuje ich kompetencje zawodowe.

Czy takie podejście oznacza, że PZL nie zgadza się z opisami w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, w której zapisane są dwa odrębne zawody: logopeda (neurologopeda) - zatrudniony w ochronie zdrowia i nauczyciel logopeda - zatrudniony w oświacie?

Rozporządzenie o klasyfikacjach wymaga uaktualnienia. Najwięcej logopedów pracuje jednocześnie w placówkach odpowiadających resortom zdrowia i oświaty oraz w ramach własnej działalności gospodarczej, zatem trudno, żeby w każdej z nich posługiwać się innym tytułem.

Wszyscy logopedzi otrzymali takie samo przygotowanie do wykonywania zawodu, potwierdzone dyplomem, więc w obu resortach powinni być wykazani logopedzi, surdologopedzi oraz neurologopedzi.

Neurologopedzi i surdologopedzi pracują w placówkach resortu edukacji z dziećmi/uczniami ze schorzeniami neurologicznymi oraz wadami słuchu. Ponadto neurologopedzi, dzięki zatrudnieniu w placówkach medycznych mają zapewnioną dodatkową ścieżkę zdobywania specjalizacji w dziedzinie medycyny.

"Nie akceptujemy sposobu weryfikacji"

Dlaczego logopedów niepokoi konieczność weryfikacji kompetencji? Czy nie są w stanie ich udowodnić?

Logopedów nie niepokoi weryfikacja kompetencji, gdyż kwalifikacje potwierdzające ich kompetencje zawodowe zdobyli zgodnie z przepisami obowiązującego prawa. Dyplom wyższej uczelni jest równoznaczny z nadaniem kwalifikacji do wykonywania zawodu logopedy w każdej jednostce zatrudniającej logopedów.

Dlatego uważamy, że nabytych zgodnie z prawem kompetencji zawodowych nie powinno się kwestionować, podważać czy potwierdzać na nowo według niejasnych kryteriów.

Ale przecież ustawodawca nie chce odbierać prawa do kompetencji zawodowych...

Ustawa zakłada ochronę tytułu zawodowego logopedy i restrykcje finansowe, gdy ktoś będzie korzystał z tego tytułu bez wpisu do rejestru. A są logopedzi, którzy nie mają potrzeby wpisywania się do rejestru w tej ustawie, ponieważ funkcjonują zawodowo poza placówkami medycznymi.

Brak wpisu do rejestru oznaczałby odebranie logopedzie prawa do posługiwania się tytułem zawodowym logopedy, choć uzyskał tytuł w ramach wykształcenia na uczelni wyższej.

Weryfikacja umiejętności wydaje się racjonalnym rozwiązaniem. Projekt ustawy zakłada, że poddanie się weryfikacji (przedstawienie dokumentów), to warunek wpisu do rejestru logopedów...

Obecnie zawód logopedy może wykonywać osoba, która posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu logopedy uznane w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646 oraz z 2022 r. poz. 1616).

Nie akceptujemy sposobu weryfikacji, który zakłada ustawa o niektórych zawodach medycznych z powodu braku jednoznacznie określonych zasad tej weryfikacji oraz obaw, że weryfikacja będzie stricte formalna.

Zakładamy, że to ustawa o zawodzie logopedy wprowadzi rejestr logopedów. Nie obawiamy się zagwarantowania dostępu do wykwalifikowanych logopedów poprzez stworzenie centralnego rejestru.

Oczekujemy, że stworzenie rejestru oraz uporządkowanie doskonalenia zawodowego rozwijającego się zawodu umożliwią regulacje wynikające z odrębnej ustawy o zawodzie logopedy oraz powołanego w ramach tej ustawy samorządu logopedów.

"Chcemy mieć swój samorząd"

Podsumowując. Dlaczego logopedzi chcą własnej ustawy?

Podobnym interdyscplinarnym zawodom takim, jak psycholog czy psychoterapeuta (tu trwają prace nad projektem), umożliwiono odrębną regulację zawodu. Też pracują w różnych podmiotach. Dlatego odmawianie logopedom tego prawa postrzegane jest w naszym środowisku jako dyskryminowanie logopedów.

Istotna kwestia. Duża część projektu ustawy mówi o odpowiedzialności zawodowej, restrykcjach. O tym będą decydowali urzędnicy powoływani przez MZ czy przez wojewodów, a nie logopedzi. Chcemy mieć swój samorząd i wpływ na te decyzje, ponieważ nie jesteśmy zawodem pomocniczym, lecz samodzielnym i niezależnym.

Mamy kompetencje, chcemy się rejestrować, aby można było kwalifikowanych logopedów wyszukać w rejestrze, chcemy żeby doskonalenie zawodowe było opisane w sposób uporządkowany. Ale o to wszystko chcemy zadbać w odrębnej ustawie o zawodzie logopedy nie dyskryminując żadnej z grup. Pan minister sygnalizował, że nie odmawia nam prawa do odrębnej ustawy w przyszłości, natomiast my tej tymczasowości wprowadzanej obecnym projektem ustawy nie akceptujemy.

MZ ma już dużą wiedzę i sądzimy, że jest przygotowane, by podjąć się procedowania odrębnej ustawy. Cenimy wkład pracy i intencje, które kierowały MZ. To bardzo duże wyzwanie, by regulacje dla aż 17 zawodów zawrzeć w jednej ustawie. Będziemy prosić, by uwzględnić odrębną specyfikę naszego zawodu.