data publikacji: 2023-01-27
autor artykułu: admin
2023.01.27. Wniosek PZL do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej ws. podjęcia działań we współpracy z innymi resortami - Ministerstwem Zdrowia oraz Ministerstwem Edukacji i Nauki (...)
27 stycznia Polski Związek Logopedów zwrócił się do Pani Marleny Maląg, Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z wnioskiem w sprawie podjęcia działań we współpracy z innymi resortami - Ministerstwem Zdrowia oraz Ministerstwem Edukacji i Nauki w celu wyłączenia ogółu logopedów z projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych oraz opracowania rządowego projektu ustawy o zawodzie logopedy i Izbie Zawodowej Logopedów.
(2023.01.27. wniosek PZL ws. ustawy międzyresortowej - MRiPS.pdf [437.5Kb])
W związku z brakiem regulacji ustawowej o charakterze międzyresortowym, która odpowiadałaby specyfice wykonywania pracy w zawodzie logopedy, Polski Związek Logopedów wnosi o:
- podjęcie prac nad przygotowaniem rządowego projektu ustawy o zawodzie logopedy i Izbie Zawodowej Logopedów,
- proponujemy zmodyfikować zapisy projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, tak aby objęły tylko logopedów - pracowników resortu zdrowia,
- oczekujemy wyłączenia z projektu ustawy o niektórych zwodach medycznych logopedów prowadzących działalność gospodarczą oraz zatrudnionych winnych resortach, szczególnie resorcie oświaty (dotyczy ochrony prawnej tytułu uzyskanego w ramach wykształcenia).
UZASADNIENIE:
1. Logopedzi zatrudniani są w większości w resorcie oświaty, w mniejszym stopniu w resorcie zdrowia, pracują także w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej i w ramach innych podmiotów publicznych i niepublicznych.
|
Projekt ustawy o niektórych zawodach medycznych, zwany dalej projektem ustawy MZ reguluje zasady funkcjonowania niereprezentatywnej grupy zawodowej logopedów, natomiast skutki prawne obejmą wszystkich logopedów. |
Załącznik nr 1: Szacunkowe dane liczbowe, dotyczące resortów zatrudnienia logopedów
Według szacunkowych danych dostępnych PZL na 100 zatrudnionych logopedów: 12 osób pracuje w resorcie zdrowia, 76 w resorcie oświaty oraz 12 prowadzi prywatne gabinety, w ramach działalności gospodarczej.
2. Międzyresortowa ustawa zagwarantowałaby ochronę prawną tytułu logopedy, nie tylko jako zawodu stricte medycznego, co zakłada projekt ustawy MZ, procedowany obecnie przez Ministerstwo Zdrowia.
|
PZL dostrzega potrzebę ochrony prawnej tytułu logopedy, jednak w odniesieniu do logopedów zatrudnionych w obu resortach oraz w ramach innych podmiotów, co gwarantowałaby ustawa międzyresortowa. |
3. Logopedia jest nauką interdyscyplinarną, która łączy w sobie wiedzę językoznawczą, medyczną, pedagogiczną, psychologiczną oraz dotyczącą szeroko rozumianych zaburzeń języka i komunikacji. Skutkuje to specyficznym charakterem i doborem metod pracy przez absolwentów studiów logopedycznych zarówno w resorcie oświaty, jak i zdrowia oraz w ramach innych podmiotów niepublicznych, w tym w działalności gospodarczej. Logopedzi posługują się w każdym z tych resortów i innych podmiotów takimi samymi metodami pracy; typowo logopedycznymi, lingwistycznymi, medycznymi, pedagogicznymi oraz psychologicznymi, zatem oczekują uregulowań ustawowych które ujednolicą standardy wykonywania zawodu w obu resortach. Jednoznacznie należy podkreślić wagę zawodu logopedy, czyli specjalisty, który zajmuje się nie tylko osobami z trudnościami w artykulacji, ale szeroko rozumianą rehabilitacją zaburzeń komunikacji, które towarzyszą niepełnosprawnościom i zaburzeniom zachowania na każdym etapie życia - od dzieci przedwcześnie urodzonych po seniorów.
Rola logopedy, legitymującego się wiedzą interdyscyplinarną, w szeroko rozumianym procesie rehabilitacji jest nieoceniona i niedoceniona.
|
Według opinii PZL ustawa MZ ograniczyłaby posługiwanie się pełnym wachlarzem wymienionych powyżej metod oraz pomocy edukacyjnych, niezbędnych dla skuteczności terapii logopedycznej z uwagi na konieczność spełniania standardów medycznych rozszerzonych na gabinety/poradnie wielospecjalistyczne funkcjonujące poza resortem zdrowia . |
4. Projekt ustawy MZ wywołał duże zaniepokojenie w środowisku logopedów, którzy nie świadczą pracy w resorcie zdrowia, jak i u większości logopedów zatrudnionych jednocześnie przez różnych pracodawców z obu resortów. Logopedzi zazwyczaj pracują w niepełnym wymiarze godzin u różnych pracodawców. Zmuszeni są podejmować pracę u kilku pracodawców, gdyż wynagrodzenia dla nich w obu resortach są bardzo niskie oraz niełatwo o zatrudnienie dla logopedy w ramach pełnego etatu u jednego pracodawcy.
|
PZL postuluje o ujednolicenie standardów zatrudniania i wynagradzania logopedów w placówkach publicznych. |
5. Logopedzi, którzy zyskali prawo do wykonywania zawodu poprzez uzyskanie odpowiedniego wykształcenia, obawiają się pozbawienia prawa do posługiwania się tytułem logopedy, na podstawie zapisów projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, t.j.:
|
Art. 13. 1. |
Osoba uprawniona do wykonywania zawodu medycznego ma prawo posługiwać się tytułem odpowiadającym nazwie zawodu medycznego. |
|
Art. 13. 2. |
Tytuł zawodowy, o którym mowa w ust. 1, podlega ochronie prawnej; |
|
Art. 84. 1. |
Kto bez wymaganego uprawnienia posługuje się tytułem, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1, podlega karze grzywny; |
Ponadto Art. 80.3. wyklucza reprezentantów związku zawodowego z postępowania prowadzonego wobec logopedy przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej.
6. Szczególnie niepokoi fakt, że wśród podmiotów podlegających projektowi ustawy MZ wymieniono także osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą (nie jako podmioty lecznicze, a np. edukacyjne).
- - [„... 6) w ramach działalności gospodarczej, w zakresie czynności zawodowych innych niż świadczenia zdrowotne" - uzasadnienie do projektu ustawy procedowanej prze MZ s.49 (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12355717/katalog/12849394#12849394 dostęp 18.01.2023.)]
|
Logopedzi prowadzą działalność gospodarczą w ramach różnych kodów PKD, także jako logopedzi świadczący usługi edukacyjne, nie tylko medyczne, więc zapisy ustawy pozbawiłyby ich możliwości posługiwania się tytułem w ramach wyuczonego i wykonywanego zawodu (z powodu zapisów ustawy MZ, dotyczących „ochrony tytułu"). |
Do PZL napływają bardzo liczne sygnały, że logopedzi zatrudnieni poza resortem zdrowia odbierają jako dyskryminację projekt regulacji ustawowej, która odbiera im prawo do posługiwania się tytułem zawodowym w ramach zdobytego wykształcenia. Wątpliwości tych nie rozwiało dołączenie aktów wykonawczych do zmodyfikowanej ustawy MZ.
7. Wszyscy logopedzi, niezależnie od resortu zatrudnienia, korzystają z doskonalenia zawodowego w ramach takich samych, dostępnych form prowadzonych przez uznane w środowisku ośrodki i autorytety logopedyczne, których jakość reguluje rynek i skuteczność świadczonej pomocy logopedycznej (oprócz studiów podyplomowych w zakresie uzyskiwania specjalności medycznej z neurologopedii, którą pomimo uruchomienia w 2006 roku, posiada jedynie 61 osób - z uwagi na nierówny, dyskryminujący dostęp organizacyjny do tego rodzaju podnoszenia kwalifikacji).
Poprzez wprowadzenie Ustawy MZ logopedzi zatrudnieni w różnych resortach w celu podnoszenia kwalifikacji zostaliby zobligowani do spełniania odmiennych/podwójnych wymagań. Logopedzi czasami legitymują się także wykształceniem podyplomowym w zakresie neurologopedii lub/i surdologopedii (bez specjalności medycznej), ich dodatkowe kwalifikacje nie są uwzględniane w gratyfikacjach finansowych w obu resortach.
|
PZL dostrzega potrzebę uregulowania zasad w obszarze doskonalenia zawodowego logopedów, natomiast w ramach ustawy międzyresortowej, która zapewni taką samą formułę doskonalenia niezależnie od resortu. |
8. Odpowiadając na oczekiwania większości logopedów, po przeprowadzeniu szerokich konsultacji w środowisku (marzec ‘2022, protokół z konsultacji: https://logopeda.org.pl/new.php?id=1350, dostęp 18.01.2023.) skierowano do MZ opinię o potrzebie opracowania ustawy międzyresortowej (analogicznie do zawodu psychologa, która to profesja ma zbliżone formy pracy do zawodu logopedy).
W opinii PZL charakter pracy w zawodzie logopedy można porównać do zawodu psychologa:
|
resort/klasyfikacja zawodów |
logopeda |
psycholog |
uwagi |
|
resort oświaty |
stanowisko: |
stanowisko: |
brak różnic |
|
resort zdrowia inne podmioty publicznei niepubliczne |
stanowisko: |
stanowisko: psycholog/ |
podobieństwa |
|
nazwa zawodu wg klasyfikacji zawodów: specjaliści resortu zdrowia |
logopeda: neurologopeda: surdologopeda: |
psychoterapeuta: specjalista psychoterapii uzależnień: kod 229906 specjalista terapii uzależnień: kod 229907 |
podobieństwa (zawód oraz specjalności) |
|
nazwa zawodu wg klasyfikacji zawodów: |
nauczyciel logopeda: |
nauczyciel psycholog: kod 235908 |
brak różnic |
Niestety, na oczekiwania PZL odpowiedziano negatywnie 9 stycznia 2023 r. publikując zbiorczy obszerny raport z konsultacji na stronie www.legislacja.rcl.gov.pl.
9. W międzyczasie PZL rozpoczął zaawansowane prace nad przygotowaniem projektu ustawy o zawodzie logopedy, który proponuje udostępnić Ministerstwom w celu przygotowania ustawy rządowej oraz deklaruje współpracę w opracowaniu szczegółowych jednolitych rozwiązań dotyczących zawodu logopedy, a mających zastosowanie w każdym resorcie. Część praktycznych rozwiązań PZL już przygotował, np. KRAJOWY REJESTR LOGOPEDÓW, który umożliwiłby pozyskanie obiektywnych międzyresortowych danych statystycznych oraz utworzenie bazy osób posiadających prawo wykonywania zawodu logopedy.
10. W naszej opinii opracowanie ustawy wymaga szczegółowej analizy struktury i specyfiki wykonywania danego zawodu, co pominięto podczas przygotowywania projektu ustawy MZ, który obejmuje zupełnie różne zawody medyczne o odmiennej ścieżce kształcenia oraz metodach i specyfice pracy.
W procedurze legislacyjnej wskazano dane liczbowe dotyczące zawodów wymienionych w ustawie, które uzyskują wykształcenie m.in. w ramach kształcenia w szkołach policealnych, np. (źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/
projekt/12355717/katalog/12849394#12849394 OSR Ustawiczny Rozwój zawodowy, dostęp. 21.01.2023.):
Podmioty, na które oddziałuje projekt:
|
zawody medyczne wskazane w art. 1 ust. 1 projektu ustawy z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy |
136 541 osób |
osoby, które do końca 2020 r. uzyskały kwalifikacje do wykonywania zawodu medycznego na poziomie szkół policealnych (dane z Centralnej Komisji Egzaminacyjnej) |
Wykształcenia logopedycznego nie można uzyskać w toku kształcenia policealnego, a jedynie wyższego. Logopedyczne wykształcenie posiada osoba, która:
|
Ukończyła studia wyższe I stopnia potwierdzone uzyskaniem tytułu licencjata |
|
Ukończyła studia wyższe II stopnia albo jednolite studia magisterskie potwierdzone uzyskaniem tytułu magistra |
|
Posiada ukończone studia wyższe II stopnia albo jednolite studia magisterskie potwierdzone uzyskaniem tytułu magistra oraz ukończyła studia podyplomowe z logopedii |
W związku z powyższym logopedzi zgłaszają do PZL zjawisko potencjalnie nierównego traktowania przez władze porównywalnych zawodów, z powodu ograniczania im prawa do regulacji funkcjonowania zawodowego w ramach ustawy międzyresortowej.
Jednocześnie proponowana jest ustawa MZ o charakterze uniwersalnym, która obejmuje zawody o zupełnie odmiennej specyfice funkcjonowania i ścieżkach kształcenia.
Podsumowanie:
W opinii PZL projekt Ustawy o niektórych zawodach medycznych może spowodować niepożądane zjawiska społeczne takie, jak:
- rezygnację z wykonywania zawodu logopedy,
- utrudniony dostęp do logopedy, w tym rzetelnej diagnozy i terapii logopedycznej,
- ograniczenie przedsiębiorczości przez rezygnację z działalności gospodarczej,
- utrudnienia w podnoszeniu kwalifikacji z uwagi na konieczność spełniania podwójnych standardów.
Dla zobrazowania problemu, przytaczamy fragment z opinii praktyka logopedy, który skierowano do PZL:
„Potencjalne skutki dla przedsiębiorców i specjalistów pracujących w prywatnych gabinetach:
- ograniczenie stosowanych metod i narzędzi pracy terapeutycznej z uwagi nawymagania sanitarno-epidemiologiczne,
- pojawienie się jednorazowego kosztu związanego z dostosowaniem placówki dowymagań lokalowych, wdrożenia systemu zarządzania dokumentacją, analizy prawne, wymiana pomocy terapeutycznych, itp.,
- nagły wzrost obciążeń administracyjnych związanych z nadzorem,
- nagłe pojawienie się kosztów związanych z utrzymaniem - odpady medyczne, materiały, koszty osobowe, itp.
W konsekwencji doprowadzi to do:
- masowej likwidacji mikro przedsiębiorstw z uwagi na koszty finansowe oraz stres związany ze zmianą,
- powiększenia szarej strefy, w której nadal będą działali indywidualni specjaliści,
- utraty konkurencyjności małych placówek, które mogą dostosować się do zmian, ale popyt skieruje się do dużo tańszej szarej strefy."
Doceniamy intencje oraz pracę wykonaną przez MZ w celu zapewnienia regulacji prawnej logopedom pracownikom resortu zdrowia. Jednocześnie apelujemy o zadbanie o to, aby poprzez takie pospieszne rozwiązanie nie pozbawić nabytych uprawnień wykształconych logopedów, zatrudnionych w innych podmiotów niż resort zdrowia.
PZL kieruje wniosek, aby Ministerstwo Polityki Społecznej podjęło się koordynacji współpracy w przedmiotowej sprawie z MZ i MEiN oraz w celu zapewnienia w toku prac środowisku logopedów (PZL - Polskiemu Związkowi Logopedów, PTL - Polskiemu Towarzystwu Logopedycznemu, przedstawicielom uczelni kształcących logopedów oraz innym zainteresowanym podmiotom) uczestniczenie w przygotowaniu projektów aktów prawnych, które ich dotyczą.
Z poważaniem
Przewodnicząca PZL
Milena Stasiak
Otrzymują:
1. Adresat
2. Minister Zdrowia
3. Minister Edukacji i Nauki
4. Polskie Towarzystwo Logopedyczne
5. Krajowy konsultant ds. neurologopedii
6. Związek Zawodowy Rada Poradnictwa
7. Związek Nauczycielstwa Polskiego
8. Posłowie Członkowie Komisji Zdrowia
9. Posłowie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży
10. Posłowie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
11. a/a.
